Afgelopen week was Alpen Academy in de Ardennen. Nee, we worden geen Ardennen Academy, maar de wereld is een grote en prachtige plek vol mogelijkheden, dus we komen graag overal en nergens.
Maar toch zou Ardennen Academy geen slecht idee zijn. Want wist je dat de Ardennen een verleden hebben als ontzagwekkend hooggebergte van Himalaya-proporties? Laat voor je geestesoog een half miljard jaar verstrijken: continenten klitten aaneen en vallen weer uit elkaar, gebergtes rijzen op en worden door weer en wind met de grond gelijk gemaakt. Bijna alles wat was, is verdwenen. Maar niet de Ardennen.
Bijna twintig jaar geleden was ik voor het eerst in dit gebied, met de meerdaagse excursie ‘Geohydrologie’ door de bij Wageningse Bodem, Water & Atmosfeer-studenten unaniem geliefde docenten Roel en Henny. Roel bakte ’s ochtends eieren voor iedereen, student-assistent Cathelijne bestuurde goedlachs een van onze drie busjes. Er was ruimte voor gezelligheid, maar er werd hard gewerkt tot in de avonduren. We zagen synclines bij Freyr, we maten de elektrische geleidbaarheid van beekjes om te herleiden door welke gesteentepakketten het water was gestroomd, en… we stonden aan de rand van een akker. Een bijna auberginepaarse klonterige aarde strekte in rijen voor ons uit. Dit, werd ons uitgelegd, was verweringsmateriaal van gesteente dat nog vóór de Hercynische plooiingsfase van 350 miljoen jaar geleden was ontstaan.
Ik probeerde met elke levende cel van mijn lichaam te begrijpen, wat zoveel tijd is. In gedachten maakte ik sprongetjes in de tijd. Een generatie terug, over de Middeleeuwen en de Romeinen heen, de ijstijden door, zomers en winters liet ik passeren als een stroboscoop. Een miljoen jaar… 10 miljoen… 100 miljoen… en toen… was ik nog niet op de helft. Ik stond verbluft aan de rand van die akker. Die oeroude aarde, die kon ik gewoon hier tussen mijn vingers laten verkruimelen. Het voelde bijna vulgair.
Na het ervaren van zo’n inzicht van diepe tijd, komt de impact die mensen op de aarde maken des te harder binnen. Na een ononderbroken geschiedenis van honderden miljoenen jaren, veranderen wij als mensen nu alles. Ik zou iedereen wel uit hun auto’s, vanachter hun telefoon, uit het winkelcentrum en kantoren willen trekken om ze eens echt te laten voelen en inzien waar we nou eigenlijk deel van uitmaken. Zoom uit! Doe het voor je eigen welzijn, voor het gevoel deel uit te maken van iets wat groter en ongelooflijker is dan je je ooit echt kunt voorstellen. En doe het omdat dit er zonder uitzondering toe leidt dat we zuiniger en respectvoller om willen gaan met de aarde.
Er zijn een paar plekken die uit de ontzagwekkend verre oudheid nog hier te bezoeken zijn, die getuigen van de lange adem van de aarde. Gewoon in de Ardennen.
Die excursie is lang geleden maar ik weet het nog goed. Twintig jaar is geologisch gezien helemaal niets, maar er is veel veranderd. Ik ben moeder, heb een halve carrière achter de rug, maar mijn verwondering over wat de aarde me te leren heeft is er niet minder op geworden.